Na gira an montagna

Përchè che la gent as saluta nen...
Na gira an montagna

Se i vardoma un pòch andré an la stòira dl’umanità, i s-ciairima che l’òm a l’ha vivù quasi sempre andrinta dle cite comunità, dij “clan”, dle famije nen tant gròsse, andoa che a fussa nen tant malfé a capisse, a ‘ndé d’acorde; cite borgà spatarà an sle colin-e, arlongh al fium, ant un rivass a randa ‘d na ròca, tute posission studià për trové dl’eva, paresse da la frèid, e magara stërmà dai soldà forësté che minca tant a rivavo për barbeje gran, galin-e e cò le fomne.

J’esempi dle cite comunità a son ij mila e mila paisòt che a son spatarà ant l’Europa, tuti con dij nòm baravantan, dle posission che tante vòte a fan pensé, e tuti con sò dialèt diferent, soe costume che a së smijo tute ma a son tute girà a soa manera, e tuti con sò amor e orgheuj për sò cioché, soa tèra andoa ch’a son na. A costa dimension comunitaria, l’òm a riess a combinesse da bin, për fé cheuse ‘l pan, për fré ij cavaj, për fé giré ‘l martinèt e forgé le ziamènte, për sotré ij mòrt e për fé festa minca tant e cò për feje na ca a Nosgnor Idio e ciameje ch’a para ij persi e j’uve da la tempesta. Dì che ant ij paisòt ai sìa mach la pas, lolì a l’é nen vèj, però i podima dì che fin-a l’equilibrio polìtich a l’é pì bon da ten-e pròpi përchè la gent a l’é obligà dë s-ciairisse tuti ij dì, dal panaté, ant ij camp, ant la Cesa e antrames a la festa dël pais, da dnans a na pinta ‘d vin, che a fa a n manera che peuj, con ël temp, squasi tute le gate as peulo rangesse.
Ij paisòt a son l’incontrari dle gròsse sità, andoa che l’umanità a l’é stà portà për eror o për tentassion, e andoa che a riess nen a vive an armonìa con la creassion.
Profitoma pura an costi dì d’andé a marcé an montagna, ant le bele valade dël Piemont; quandi che l’òm a riva an montagna, ant la pas, antrames a le piante milenarie, ai sarvanòt e a le marmòte, a cambia tut d’un colp. Ëd longh, quandi ch’it rive, at ven la veuja ‘d marcé, dë sté da sol, ëd respiré costa aira santa, d’anciochete j’euj a vardé cole ròche sensa fin, mach ti e col brich da monteje ansima con toe gambe. Peuj, doj ore dòp, d’anfòra, it tache a voghe na comitiva ‘d gent che a ven për tò senté...
La prima còsa che l’òm a fa quandi che a ‘mbat n’autr òm an montagna a l’é salutesse: sé, pròpi saluté un forësté!
Le fòrse dël Mal, con la tentassion dla moneda, dla facilità dla vita, dl’egoism, a l’han portà l’umanità a vive andrinta a un ciadel sensa cognission che a l’é la vita moderna, andoa che l’òm a l’é “anestetisà”, andurmì andrinta a col bordel dla television, dël travaj, tràfich, telefonin an sacòcia, aradio ch’a sbrajasso, e tut sonsì a lo carìa mach ëd nervos, d’òdio, gramissia, che peuj a son le conseguense lògiche dle pì brute maladìe.
L’òm a l’ha dësmentia còs ch’a l’é ‘l silensi, e a pensa che soa vita sìa mach sté an mes al bordel. Për lòn che fin-a ij pì giovo, quandi che a van an montagna, as pòrto l’aradio da press!
I l’oma tuti la paura dël silensi përché a l’é la stra che a pòrta al cambiament: a vanta taché a fé silensi da fòra, për dòp taché a felo d’andrinta, për sente cola ch’a l’é nòstra vera identità.
Marcé an montagna, për andé ans un brich, a l’é un-a dle rapresentassion pì bele dl’umanità an sla tèra: l’òm, da sol, antrames a le piante, le besc-e e le ròche, a viagia a testa ansù anver a n’obietiv precis: an sla stra a treuva la pas, a dësmentia tute soe gran-e dla vita fòla e sensa sens.
An costa condission ëd pas, ëd Grassia (a gratis), a ambat n’autr òm, e a-i ven natural ëd salutelo për da bin, ëd volej-je “bin”. Nen soneje ‘l clacson e feje ij còrn da ant ël lunòt!
Bon-a montagna a tuti. Leggi il resto del articolo......